نکاتی در مورد بیماری نقص ایمنی اکتسابی ( ایدز)
HIV چیست ؟
HIV مخفف ""Human Immunodeficiency Virus به معنی "ویروس نقص ایمنی انسان" میباشد. ویروس ، یک ذره زنده خیلی کوچک است که میتواند تکثیر و پخش شود اما برای زندگی نیاز به موجود زندة دیگری دارد. وقتی ویروس، سلولی را آلوده کند شروع به تکثیر در داخل آن سلول میکند که در نهایت منجر به آسیب آن سلول میشود.
انسان میتواند توسط فرد دیگری که به HIV مبتلا است آلوده شود و او نیز میتواند بقیه افراد را آلوده کند و بر این اساس HIV منتشر میشود.
به فردی که به HIV آلوده است HIV) +HIV مثبت) اطلاق میشود. (سیستم ایمنی، گروهی ازسلولها و ارگانها هستند که بدن را در برابر ویروسها و عفونتها محفاظت میکنند.) چرا HIV خطرناک است ؟..............................................................
بقیه در ادامه مطلب ...............
چرا HIV خطرناک است ؟
اگر سیستم ایمنی بدن به ویروسها حمله میکند و آنها را میکشد پس مشکل چیست ؟
ویروسهای مختلف به سلولها و بافتهای مختلفی از بدن حمله میکنند. برخی ویروسها به پوست، برخی به دستگاه تنفسی و … حمله میکنند. چیزی که HIV را این چنین خطرناک
کرده این است که HIV به خود سیستم ایمنی حمله میکند. سیستم ایمنی، گروهی ازسلولها هستند که بدن را در برابر انواع عفونتها محفاظت میکند و بدون آنها٬ توانایی بدن برای مبارزه با نواع عفونتها تضعیف میشود. لذا وقتی ویروس HIV وارد بدن فردی شود به تدریج قدرت دفاعی بدن وی ضعیف می شود و این فرد در برابر انواع بیماریها و عفونتها حتی آنهایی که در حالت عادی بیماریزا نیستند آسیب پذیر میگردد.
این روند قابل رؤیت نیست و راهی وجود ندارد تا با نگاه کردن به افراد بگوئیم که آیا به HIV مبتلا هستند یا خیر٬ ولی آزمایش خون میتواند پس از چند ماه از اولین تماس، ویروس را در خون آشکار کند. افراد آلوده به HIV ممکن است سالها کاملاً سالم بمانند و حتی خودشان ندانند که آلوده هستند.
ایدز (AIDS) مخفف Acquired Immune Deficiency Syndrome به معنی سندرم نقص ایمنی اکتسابی میباشد.
وقتی سیستم ایمنی آسیب ببیند، نه تنها در برابر ویروس HIV (که در آغاز به آن صدمه زده) بلکه به نسبت به بقیه عفونتها هم آسیب پذیر میشود و دیگر قادر به کشتن میکربها و ویروسهایی که قبلاً برایش مشکلی ایجاد نمیکردند نیست و لذا با گذشت زمان، افراد آلوده به HIV بیشتر و بیشتر بیمار میشوند و معمولاً سالها پس از آلودگی به یکی از بیماریهای خاص٬ شدیداً مبتلا میشوند و در این زمان گفته میشود که آنها به ایدز مبتلا شدهاند. بنابراین زمانی که فرد آلوده به ویروس HIV برای اولین بار به یک بیماری جدی مبتلا شود و یا وقتی که تعداد سلولهای ایمنی باقیمانده در بدن او از حد معینی کمتر شود، مبتلا به بیماری ایدز در نظر گرفته می شود.
ایدز یک مرحله کاملاً جدی است که بدن، دفاع بسیار کمی در برابر انواع عفونتها دارد. در واقع هر فرد آلوده به ویروس HIV ، الزاما مبتلا به ایدز نمی باشد اما در طول مدت آلودگی خود، می تواند دیگران را آلوده کند
. چه مدت طول میکشد تا HIV به ایدز تبدیل شود؟
بدون درمان دارویی، بطور متوسط طی 10 سال آلودگی به ویروس HIV به سمت ایدز پیش میرود که البته این مدت 10 سال برای فردی است که تغذیه مناسبی دارد. اما فردی که در منقطه فقیرنشین است و بخوبی تغذیه نمیشود ممکن است بسیار سریعتر به سمت ایدز و نهایتاً مرگ پیش برود.
درمان دارویی ضد ویروس میتواند مدت زمان بین آلودگی با HIV و شروع ایدز را طولانی تر کند. داروهای جدیدی بولید شدهاند که با مصرف آنها، فرد آلوده به HIV میتواند مدت زمان طولانی قبل از ایجاد ایدز زندگی کند. اما این داروها بسیار گران و کمیاب بوده و در بسیاری از کشورهای فقیر در دسترس
نیست و آلوده شدگان در این کشورها٬ سریعتر به سمت مرگ پیش میروند.
HIV >> چگونه منتقل میشود؟ <<
HIV در خون و ترشحات جنسی فرد مبتلا و نیز شیر پستان زن آلوده، یافت میشود.
HIV هنگامی منتقل میشود که مقدار کافی از این ترشحات به بدن فردی برسد
راههای مختلفی که فرد میتواند به HIV مبتلا گردد عبارتند از:
1 - رابطه جنسی بدون محافظت با فرد آلوده
رابطه جنسی بدون کاندوم خطرناک است چراکه ویروسی که در ترشحات جنسی فرد آلوده وجود دارد میتواند بطور مستقیم به بدن شریک جنسیاش منتقل گردد. این موضوع در مورد تماس مقعدی ((anal sex هم صادق است.
(Oral sex)تماس جنسی دهانیخطر کمتری دارند ولی اگر یک شریک جنسی خونریزی لثه یا زخم باز هر چند کوچک در دهانش داشته باشد و کاندوم استفاده نشود HIV میتواند منتقل شود
2 – تماس با خون فرد آلوده
اگر خون به میزان کافی از فرد آلوده به بدن فرد غیر آلوده وارد شود میتواند ویروس را به او منتقل کند.
3- سرایت از مادر حامله آلوده به جنین در داخل رحم و یا از
شیرمادر آلوده به کودکویروس HIV از مادر آلوده به کودک ممکن است در دوران حاملگی، هنگام وضع حمل یا کمی بعد از زایمان انتقال یابد.
HIV میتواند در شیر پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهای خاص٬ شانس این انتقال بسیار کاهش مییابد هر چند در بسیاری از کشورهای در حال پیشرفت و فقیر، چنین داروهایی در دسترس نیست.
4 – استفاده از محصولات خونی آلوده
در گذشته بسیاری از افراد از طریق انتقال خون و فرآوردههای خونی آلوده٬ به HIV مبتلا میشدند در حال حاضر در اکثر نقاط جهان خونهای اهدایی، آزمایش میشوند و خطری در این زمینه وجود ندارد.
5 – داروهای تزریقی
افرادی که بصورت غیر قانونی داروی تزریقی استفاده میکنند نیز نسبت به عفونت HIV آسیب پذیر هستند (مثل معتادان تزریقی، که بصورت مخفیانه و غیر قانونی عمل کرده و معمولاً سرنگی برای تزریق در دسترس ندارند و از سرنگ مشترک استفاده میکنند.)
.
رابطه جنسی ایمن اشاره به فعالیت جنسی دارد که سبب انتقال خون یا ترشحات جنسی از یک شریک جنسی به طرف مقابل نشود. اگر 2 نفر رابطه جنسی ایمن داشته باشند حتی اگر یکی از آنها آلوده باشد، احتمال اینکه فرد دیگر مبتلا شود وجود ندارد از نمونههای رابطه جنسی ایمن مثلاً :
1- نداشتن رابطه جنسی که اصطلاحاً پرهیز جنسی (abstinence) نامیده میشود
2- پرهیز جنسی تا زمان ازدواج و پایبند باقی ماندن نسبت به همسر٬ پس از ازدواج . (که البته این روش خوبی برای اجتناب از آلودگی با HIV است به شرطی که همسر آنها هم وفادرا باشند و آنها را آلوده نکند.)
رابطه جنسی ایمنتر به فعالیتهای جنسی اطلاق میشود که ریسک کمی از عفونت با HIV دارند.
رابطه جنسی ایمنتر اغلب به معنای استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی است.
وقتی کاندوم بطور صحیح استفاده شود بعنوان سد فیزیکی عمل میکند و از انتقال ترشحات آلوده به جریان خون فرد دیگر جلوگیری میکند.
علائم بیماری چگونه ظاهر می شود؟
با کاهش قدرت سیستم دفاعی٬ به مرور زمان بدن آمادهٴ ابتلا به عفونتها و سرطانهایی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند ، این بیماریها بصورت بیماریهای ریوی ، اسهالهای شدید و مزمن ، تبهای طولانی ، کاهش وزن ، اختلالات شخصیتی ، بیماریهای مغزی و پوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.
علائم آلودگی با HIV بسیار پیچیده است و دارای مراحل چندی است که الزاماً همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود.
این مراحل عبارتند از:
از هنگام ورود ویروس ایدز تا مثبت شدن نتیجه آزمایشگاهی که نشانگر آلودگی فرد است حدود 2 تا 12 هفته و گاهی تا 16 ماه طول می کشد.
درصد فراوانی علایم اصلی مرحله حاد آلودگی اولیه با HIV در جدول زیر آورده
فراوانی | نشانه |
80% | تب |
51% | دانه های پوستی (راش) |
37% | زخمهای دهان |
54% | درد مفاصل |
44% | التهاب گلو (فارنژیت) |
54% | بی اشتهایی |
32% | کاهش وزن بیشتر از 2.5 کیلوگرم |
متاسفانه مطالعات نشان میدهد که بسیاری از افراد گمان میکنند که برای ایدز درمانی وجود دارد که منجر میشود که آنها احساس امنیت داشته و ریسک بیشتری بکنندکه البته آنها در اشتباهند. هنوز هیچ درمان قطعی برای ایدز بوجود نیامده است. تنها درمانهای دارویی ضد ویروس وجود دارد که پیشرفت HIV به سمت AIDS را آهسته تر میکند و در این حالت فرد چند سال میتواند زندگی سالمی داشته باشد.
- در برخی موارد، درمان ضد ویروس چس از چند سال تأثیر خود را از دست میدهند و در برخی موارد دیگر فرد از AIDS بهبود مییابد ولی با HIV برای دههها زندگی میکند ولی این افراد مجبورند که برای تمام عمر روزانه داروهای قوی مصرف کنند که گهگاه با عوارض جانبی ناخوشایند همراه است.
- هنوز هیچ راهی برای درمان قطعی HIV وجود ندارد و تا این لحظه تنها راه ایمن باقی ماندن، آلوده نشدن است.
پایان
H I V+AIDS