هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم

هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم

از انجائیکه هم پاتولوژی لوله ها و هم رحم را نشان میدهد هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یکی از مراحل اصلی بررسی های اولیه ناباروری می باشد . HSG روشی قابل اعتماد بوده و بخوبی تحمل می شود . علاوه بر کاربرد تشخیصی این روش اثرات درمانی نیز دارد  

ادامه مطلب........ 

---

هیستروسالپنگوگرافی

از انجائیکه هم پاتولوژی لوله ها و هم رحم را نشان میدهد هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یکی از مراحل اصلی بررسی های اولیه ناباروری می باشد . HSG روشی قابل اعتماد بوده و بخوبی تحمل می شود . علاوه بر کاربرد تشخیصی این روش اثرات درمانی نیز دارد .یک مطالعه راندومایز کنترل ترایال که ماده  کنتراست روغنی و اب را در HSG  در بیماران نابارور با هم مقایسه می نمودمیزان حاملگی با محلول روغنی را  33% و با محلول ابی 17%  در طول 9 ماه سیکل تخمک گذاری بعد از HSG نشان داد .(9) بیشتر  حاملگی ها در عرض 7 ماه بعد از تصویر برداری اتفاق افتاد .  این مقادیر تجمعی حاملگی قابل توجه ثانویه به فلاشینگ موکوس و دبری های جمع شده در لومن لوله ها و باز شدن لوله بدنبال ان می باشد . مهار ایننی سلولی در مایع پریتونئال توسط ماده کنتراست روغنی در مطالعات کشت بافت نشان داده شده است و این نکته ممکنست میزان بسیاربالاتر حاملگی بدنبال استفاده از مواد رنگی روغنی را نسبت به مواد محلول در اب نشان دهد . (10)

زمان ایده ال برای انجام HSG بعد از پایان سیکل قاعدگی و قبل از تخمک گذاری می باشد . دیلاتاسیون ساختمانهای وریدی اطراف رحم در دوران قاعدگی احتمال اینتراوازیشن ماده حاجب را بیشتر می کند و لذا باید اجتناب شود . ریسک سکل عفونی بعد از HSG از 3/0 % تا 3/1 % می باشد . (11)

در بیمارانی که  انتی بادی سرمی کلامیدیا مثبت بوده و یا سابقه قبلی بیماری التهابی لگن دارند  استراتژی احتمالی پروفیلاکتیک مصرف mg 100  داکسی سایکلین دو بار در روز از دو روز قبل از عکسبرداری بمدت 5 روز می باشد. (12) برای جلوگیری از کرامپهای مربوط به اینکار نیز از بیمار خواسته می شود تا یک ساعت قبل از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده نماید . قابلیت توجه به انومالیهای جزئی دستگاه  باروری در Real Time بیشتر است و بر این اساس توصیه میشود که ژنیکولوگ در هنگام فلوروسکوپی حضور داشته باشد . برای اینکار از یک کانولای چند بار مصرف (Jarcho ) یا بالون کاتتر یکبار مصرف .متصل به سرنگ حاوی ماده کنتراست  استفاده میشود . قبل از جا گذاری سیستم باید کاملا حبابهای هوا ی داخل سیستم تخلیه شود تا از ایجاد ارتفکت جلوگیری گردد .

 سپس بعد از پرپ استریل سرویکس و واژن این کانولا یا کاتتر داخل سرویکس جاگذاری میشود . حدودmL  5-3  از ماده کنتراست با فشار کم تزریق میشود. بهترین زمان برای تشخیص وجود انومالیهای حفره اندومتر زمان پر شدن اولیه است و بتدریج با اتساع زیاد حفره رحم با ماده کنتراست ممکنست این نقایص از نظر دور بماند. پاتولوژیهای حفره اندومتر بعلت فضاگیر بودن این ضایعات در HSG بصورت نواحی با کنتراست پایین  دیده میشوند.(شکل 1-2-7) در داخل کاویته رحم پولیپ ها – فیبروئید ها –  سینشیا ها – انومالی های مولرین  و سکلهای ساختمانی در اثر مواجهه داخل رحمی با DES قابل شناسایی هستند.اگر از سیستم بالون- کاتتر استفاده میشود حتما باید در انتهای کار بالون  تخلیه شود تا قسمتهای پائینی حفره اندومتر نیز بخوبی بررسی گردد .احتمال کمپلیکاسیون بدنبال HSG وجود دارد  . علاوه بر عفونت واکنش وازو واگال و واکنش آلرژیک به ماده حاجب گزارش شده است .

تهوع و گیجی مثالی از واکنش وازو واگال  می باشد و گذراست . اگر زمان رادیاسیون محدود بوده و و  وسیله نیز بخوبی کالیبره شده باشد میزان رادیاسیون نیز در حد قابل قبول و بی خطر خواهد بود. (13) میزان رادیاسیون محاسبه شده برای HSG در حد 7/3 میلی گری بوده و ریسک تراتوژنیک ان برای یک حاملگی تشخیص داده نشده پایین می باشد . (14)از انجائیکه گزارشات مبتنی بر حاملگی هایی که در معرض  HSG   قرار گرفته اند بسیار کم است نتیجه گیری در مورد ریسک واقعی مشکل می باشد . لذا قبل از عکسبرداری هرگونه احتیاطی برای رد وجود حاملگی باید بکار رود .

حساسیت و ویژگی HSG بر حسب نوع انومالی مورد نظر متفاوت است . هرچند HSG در تشخیص پاتولوژی های لوله ای 85% تا 100% حساسیت دارد . (16و15)

ولی برای تشخیص چسبندگیهای داخل رحم تنها 75% حساس است . (17) حساسیت HSG در تشخیص نقایص پرشدگی داخل رحم کم و حدود 50% می باشد و نمی تواند بطور قابل اعتمادی پولیپ ها را از لیومیوم های ساب موکوز افتراق دهد . (18و17) در بیمارانی که قرار بود در سیکل IVF قرار بگیرند HSG در مقایسه با هیستروسکوپی بعدی  37% منفی کاذب داشت . (5)